Opieka naprzemienna budzi skrajne emocje. Część psychologów, z którymi na ten temat rozmawiałem, podchodzi optymistycznie do koncepcji naprzemiennej opieki na dziećmi przez rozwiedzionych rodziców. Widzą oni wiele korzyści dla dziecka płynących z tego, że dziecko wychowuje się niejako w dwóch domach. Nie brak wszakże opinii przedstawicieli nauki podchodzących z dystansem do tej idei. Faktem jest, że Sądy coraz częściej orzekają ten model opieki nad dzieckiem, pomimo braku wyraźnej podstawy prawnej. Obecny stan prawny może niedługo ulec zmianie. za sprawą projektu zmian w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.
Opieka naprzemienna – definicja
Opieka naprzemienna polega na ustaleniu, że dziecko na przemian, zgodnie ze z góry określonym harmonogramem, będzie przebywać w (zasadniczo) równych odstępach czasu u każdego z rodziców (np. tydzień lub miesiąc u matki, a następnie tydzień lub miesiąc u ojca), którym przysługuje władza rodzicielska.
Opieka naprzemienna – planowane zmiany
Proponuje się zmianę art. 58 § 1a z:
„W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.”
na
„W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom oraz określić wykonywanie opieki nad dzieckiem w ten sposób, że dziecko będzie mieszkało przemiennie z każdym z rodziców w porównywalnych okresach, z wyjątkiem przypadku, gdy jedno z rodziców zamieszkuje za granicą.”
Pozytywne aspekty zmiany
Zmiana przepisu ma na celu umożliwienie sprawowania opieki nad małoletnim dzieckiem naprzemiennie przez oboje rodziców po rozwodzie. Do tej pory przepisy kładły nacisk na przyznanie opieki nad dzieckiem jednemu z rodziców, najczęściej kobiecie. Wiązało się z to z ograniczeniem kontaktu dziecka z jednym z rodziców. Nowa konstrukcja przepisu ma wprowadzić równouprawnienie w wychowywaniu dziecka przez ojca i matkę. W takim systemie dziecko będzie mieszkało i spędzało czas naprzemiennie z ojcem i matką.
Negatywne aspekty zmiany
Trzeba też uczciwie powiedzieć o wadach takiego rozwiązania. Po pierwsze, może prowadzić do destabilizacji życiowej dziecka. Po drugie, może rodzic wiele problemów natury wychowawczej w sytuacji w której rodzice po rozwodzie są silnie skonfliktowani i niezdolni do podejmowania wspólnych decyzji.
wiek i opinię dziecka;
zdolność i chęć osób, którym przysługuje władza rodzicielska, do współpracy w sprawach dotyczących dziecka, jak również ich sytuację osobistą;
odległość między miejscem pobytu osób, którym przysługuje władza rodzicielska, a szkołą dziecka.